ความสว่างปรากฏของดาว

ดวงดาวมีความสว่างต่างกัน ความสว่างของดาวบนท้องฟ้า [Magnitude] ที่สังเกตเห็นจากโลก เรียกว่า ความสว่างปรากฏ [Apparent Magnitude] หรือ โชติมาตรปรากฏ [โชติ = โชตช่วง ลุกโชน สว่าง, มาตร = เครื่องมือวัด]

ความสว่างดังกล่าวมีลำดับเป็นตัวเลข ดาวที่มีความสว่างเป็นเลขน้อย ๆ สว่างกว่าดาวที่มีความสว่างเป็นเลขมาก ๆ

เช่น ดวงอาทิตย์มีความสว่าง -27 [เขียนสั้น ๆ เป็น M= -27, ตัว M มาจากคำว่า Magnitude] ดวงจันทร์เต็มดวง มีความสว่าง -13 [M=-13] เลข -27 มีค่าน้อยกว่า -13 แสดงว่าดวงอาทิตย์สว่างกว่าดวงจันทร์

ความสว่างหรือแมกนิจูดที่ต่างกัน 1 ดาวสว่างต่างกัน 2.512 เท่า เช่น ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เต็มดวง มีความสว่างหรือแมกนิจูดต่างกัน -27- [-13] = 14 [ค่าสัมบูรณ์] แสดงว่าดวงอาทิตย์สว่างกว่าดวงจันทร์เต็มดวง 2.512 คูณกัน 14 ครั้ง เท่ากับ 398,359.23 เท่า หรือเลขกลม ๆ ก็ 400,000 เท่านั่นเอง
ดวงจันทร์เต็มดวง 400,000 ดวง
สว่างเท่ากับดวงอาทิตย์ 1 ดวง
ถ้าเราพูดถึงเฉพาะดาวฤกษ์ [stars]  ซิริอุส [Sirius] ในกลุ่มดาวหมาใหญ่ [Canis Major] เป็นดาวที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้า มีความสว่าง M = - 1.46 ดาวฤกษ์อีก 4 ดวงที่สว่างรองลงมาตามลำดับคือ Canopus [M = - 0.74], Rigil Kentaurus [M = - 0.27],  Arcturus [M = - 0.05] และ Vega [M = 0.00]

ภาพกลุ่มดาวหมาใหญ่ [Canis Major] มีดาวชื่อ Sirius เป็นดาวที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้า
ด้านล่างของภาพได้แสดงความสว่างหรือแมกนิจูดของดาวไล่จากสว่างมาก -2 จนถึงสว่างน้อย 6 (IAU) 

ดาวเวกา [Vega] มีความสว่างเป็น M = 0.0 เพราะเป็นดาวที่ใช้อ้างอิง ดาวดวงอื่นที่สว่างมากกว่านี้ก็มี M เป็นเลขติดลบไป ส่วนดาวที่สว่างน้อยกว่านี้ก็มี M เป็นเลขติดบวกไปนั่นเอง

การเรียงความสว่างของดาว 

เมื่อเราเข้าใจความสว่างหรือแมกนิจูดของดาว เราก็สามารถคำนวณได้คร่าว ๆ ว่าดาวแต่ละดวงสว่างต่างกันกี่เท่า ทำให้เราสามารถใช้แผนที่ดาวได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ขนาดของดาวบนแผนที่ดาวสอดคล้องกับความสว่างของดาวบนท้องฟ้า ขนาดจุดใหญ่หมายถึงดาวสว่างมาก (ดูรูปจาก IAU) ในเมืองเรามักจะเห็นดาวที่ความสว่างไม่เกิน 3.0 หรือ 4.0 ดาวที่มีความสว่าง 4.0, 5.0, 6.0 ฯลฯ ก็ยากที่จะมองเห็นบนท้องฟ้าจริง แม้ว่าจะปรากฏอยู่บนแผนที่ดาวก็ตาม 

ความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

รายชื่อกลุ่มดาว 88 กลุ่ม

ดาวประจำเมือง / ดาวโต้รุ่ง / ดาวประกายพรึก